Over de muur

“Alleen de vogels…”

Over de muur, Klein Orkest, Harry Jekkers, 1984. Vijf jaar later zag de wereld er anders uit en “viel” de muur uit het liedje. Iedereen blij (nou ja, bijna iedereen) en nooit weer een muur! De tijd tikt door en ondertussen heeft de president die riep “Mister Gorbatsjov, tear down this wall” een verre opvolger die nu (in het land van diezelfde president met z’n oproep!) opnieuw een muur wil.

Toegegeven, de muur in Berlijn was bedoeld om de inwoners binnen te houden in plaats van “de vijand” buiten te houden – al was er ook een versie beschikbaar die bepleitte dat de muur bedoeld was om het vijandige, verwerpelijke kapitalisme buiten te houden. Een kwestie van perspectief op goed en fout. Ook de nu veelbesproken, nieuwe muur heeft als doel om de grens tussen goed en fout te benadrukken – en het kwaad buiten te houden.

Vraag ik me nog af hoe “goed” je bent als je een muur bouwt? Of zit er dan vooral een fout in je hoofd en is zo’n muur allen nog maar een fysieke uiting van de muur/muren in je hoofd? Verlangen naar een muur toont minimaal je eigen onvermogen om te zien dat muren een type oplossing zijn die historisch-aantoonbaar steeds onhoudbaar waren. Hoe goed is dat?

De vogels vliegen, over de muur, over het ijzeren gordijn.

Blijkbaar trekken die beestjes zich niks aan van onze muren. Slimme vogels!

 

Sinterklaas, wie kent ‘m niet?!

Midden november en het is nog donker in ons huis als we ontwaken. In wisselend tempo beweegt iedereen uit bed, vanaf de slaapkamer naar de woonkamer en ontbijttafel. Onze oudste zit als eerste en geniet in rust van haar ontbijt. Ze kijkt een beetje om zich heen en haar ogen blijven hangen bij de schoorsteen, midden in de kamer.

“Papa? ”
– Ja, lieverd?
“Doen jullie de cadeautjes in onze schoenen, of Sinterklaas?”
– (met grote moeite ingehouden lach) Wie denk jij?
“Ik denk jullie… ”
– Hm-m
(een stille, nadenkende tel ) “Maar dat wil ik niet, ik wil dat Sinterklaas het doet!”

Op het werk komen en gaan mensen; we krijgen frequent nieuwe collega’s en nieuwe bazen. Voor een deel kennen we hun verhaal en weten we van de hoed en rand. Soms weten we er minder van en dan is het makkelijk(er) om zelf met een verhaal te komen: ruzie, onoverbrugbare inzichten, gepasseerd, miskende- of misplaatste ambitie etc. Uitingen van ons (on)geloof in de officiële vertrekberichten die op het intranet en in de mailbox verschijnen. We maken zelf uit wat waar is, we geloven wat ons het beste past, net zoals vroeger met Sinterklaas.

Thuis, aan de ontbijttafel bij onze oudste en de schoorsteen, houd ik me cool. Maar intern bulder ik van het lachen: je weet wat waar is, maar ook wat lucratief is – perfecte organisatiesensitiviteit!

 

Zelfsturing, zelf geleerd

Paar jaar geleden, einde van het jaar, kerstvakantie. Knus met het gezin, lekker weg in een vakantiepark, een huisje met warmte en bedden, een park met een zwembad. Onze oudste dochter wordt in deze periode 6 jaar en is bezig met zwemlessen voor haar B-diploma. Ze kan prima zwemmen maar het is nog wel eens wisselend wat we van haar zien. Vooral duiken vindt ze soms nog lastig. Door de manier waarop ze in het water springt, klapt ze best vaak met haar buik op het water. Dat ontneemt haar de lol en brengt spanning, want die pijn is niet leuk! Zo’n vakantie is dan mooi om daarbij stil te staan: alle tijd om te oefenen!

“Kijk lieverd, als je naar beneden kijkt en duikt, dan duik je ook mooi het water in, zonder je buik te blesseren.” Vanaf de eerste keer gaat het goed en na een paar keer oefenen is het zelfs nog beter: ze heeft ‘m te pakken – soepel als een waterdier duikt ze vanaf de kant het water in. Dat herhalen we elke vakantiedag nog een paar keer, maar het is overduidelijk dat onze bedoeling (kijk naar beneden als je duikt) over is gekomen en ze nu met plezier duiken kan. Trotse pappa!

Een paar weken later is de vakantie voorbij en beginnen de zwemlessen weer. Vanaf de tribune kijk ik hoopvol naar het duiken van onze dochter en… raak teleurgesteld over wat ik zie. Ondanks het oefenen zie ik haar vooruit kijken ipv naar beneden en bijgevolg duikt ze dus ook plat vooruit (op haar buik) ipv netjes hoofd eerst en naar beneden. Ik snap er niks van?!

Terug in de auto, toch eens vragen naar dat duiken:
“Lieverd, ik zag je net duiken en best wel plat op je buik terecht komen. Weet je nog dat we op vakantie hebben geoefend met naar beneden kijken en naar beneden duiken ipv plat op je buik?”
“Ja, weet ik nog.
“Maar waarom duik je dan vooruit en doe je wat anders dan op vakantie?”
“Nou, pappa… Het gat waar ik door moet zwemmen is recht voor me. Daarom kijk ik voor me uit.”
“Ah, oké. Maar kan je dan ook naar beneden kijken, duiken en dan door het gat zwemmen?”
“Nee-hee… Het gat is recht vooruit, dus daar kijk ik naar”
“Ik denk dat het wel kan hoor, naar beneden kijken, duiken en dan door het gat zwemmen”
“Pappa, het gat is voor me, daarom duik ik vooruit! Dus dan heb ik gelijk”
(gegniffel van mij, over zoveel inzicht)
“Nou, lieverd, ik denk dat ik ook gelijk heb als ik zeg dat je naar beneden duikt als je naar beneden kijkt”

Stilte op de achterbank, bijna 3 seconden. En dan, in rustige, doordachte woorden:

“Ja, maar, pappa, dan kies ik toch voor mijn eigen gelijk hoor”

Hard lachende, trotse pappa! Zoveel zelfsturing bij mijn dochter, nèt 6 jaar geworden… Die is goed op haar toekomst voorbereid. Zo kan ze alleen nog maar een succes worden in al die zelfsturende teams waar iedereen nu aan werkt – denk ik.

Uitgemolken

Met veel plezier vertel ik mensen over mijn schrijfervaringen op deze blog en de inzichten die ik ermee op heb gedaan (schrijfstijl zowel als inhoudelijk). Maar, het is vooral een herhaling van reeds beschreven situaties en inzichten, geen nieuwe verhalen, en dus is het al een poosje stil op m’n blog. Het thema over Boer, Baas en Professional is uitgemolken. Geeft niks, ik heb er een heleboel inzichten van- en veel (vaak) mooie reacties op gekregen! Tot besluit nog een blog en de koe in de kont kijken, met een paar anekdotes:

Boer Baas bestaat echt, net zoals zijn professionals en zeker net zoals zijn uitdagingen, problemen en belevenissen. Hij belde mij over een bedrijf dat hij wilde beginnen voor een vergistingsinstallatie, zodat hij biogas kan gaan leveren. Of ik, gezien mijn creatieve inslag, misschien een naam voor hem wist. Het telefoontje kwam bijzonder ongelegen, maar in dat korte moment was mijn antwoord “doe maar Retegoed Biogas” en dat is nu zijn B.V. Je kunt je voorstellen dat zo’n naam ook in de navolgende dagen (aanmelden bij KvK, notariswerk, rekening aanvragen bij de bank etc.) tot reacties heeft geleid die uiteenlopen van beschaamd en vragend kijken tot breeduit bulderlachen?! Iemand behoefte aan een Duitse biogasonderneming? Biogas, verarsch(t) mich nicht! Engels? Smartass Biofuel! Amerikaans? Smart Assgas! Overige talen beheers ik heel beperkt, maar alle aanvullingen en ideeën zijn hartelijk welkom – laat een reactie achter!

Toen ik de blog “Herman” bekend maakte via Twitter, met #sexsells, was de eerste reactie dat ik gevolgd werd door Heleen van Royen. “Wie?” zegt u, maar ik vond het leuk!

In al het schrijven over Boer Baas en zijn Professionals heb ik geleerd dat alle clichés waar zijn en in alle organisaties voorkomen. Daarom zijn het natuurlijk ook de clichés (bijv. Onveranderd).

Mooie inzichten genoeg, maar mijn belangrijkste is denk ik dat uiteindelijk pas de verandering plaatsvindt bij de baas. Specifiek in het voorbeeld van Boer Baas kon de werkvloer allang veel beter presteren (al wisten die dat nog niet van zichzelf!!), alleen was het bedrijf daar nog niet op ingericht. Na een paar jaar experimenteren in de dagelijkse werkroutines, kwam bij Boer Baas het inzicht en hij organiseerde zichzelf weg uit de productie. Daarna ging het snel steeds beter met hem, zijn professionals en dus ook zijn bedrijf. Loslaten… Ik schat in dat nog veel bazen en professionals (!!) daar heel veel moeite mee hebben.

Tussendoor kon ik meewerken aan het project Het KantelingsAlfabet, wat leidde tot een nieuw project: KantelCafé. Heerlijke projecten, veel dynamiek, nieuwe mensen leren kennen die mij veel extra inzichten en ervaringen meegaven. Dank aan hen allemaal!!

Maar nu dus geen inspiratie, uitgemolken. Misschien is zo’n blog ook wel een mooi voorbeeld dat aan alles een einde komt?! Ook aan alle goede en mooie dingen.

Eén uitdaging heb ik nog steeds. Na pogingen in 2013, 2014, 2015 en 2016 wil ik Loeigoed laten uitgroeien tot woord van het jaar, uiterlijk in 2020. Help je mee?!!!

 

Oud-en-nieuwe plannen

Het nieuwe jaar is knallend en vol vuurwerk begonnen. Een mooi moment om stil te staan, terug te kijken op afgelopen jaar en vooruit te blikken op het nieuwe. Ingegeven door de markante datumwisseling: 1-1 klinkt toch altijd wel echt als iets nieuws, een frisse start. Wat wil ik nou echt in dit nieuwe jaar?

Midden in de nacht ziet het er ook allemaal mooi en aantrekkelijk uit: volop mooie kleuren in de donkere lucht, sneeuwachtige poedersuiker op de oliebollen, bubbels in de glazen, vrienden en vriendinnen om samen mee te lachen en die je volop aanmoedigen om je grote stap te maken – dit wordt jouw jaar! De volgende ochtend is vaak toch net wat anders dan de beloftes in de nacht. ’s Morgens is het gewoon weer zoals iedere andere ochtend.

Boer Baas heeft ook nagedacht. Er zijn nieuwe ontwikkelingen in de markt en hoe kan hij daar met zijn bedrijf bij aansluiten? Er is veel gebeurd, de limieten van produceren zijn verdwenen. Dat hing al een poos in de lucht, iedereen heeft zich voorbereid op productie-uitbreiding – ook Boer Baas. Investeringen in professionals, werkveld uitbreiden, meer automatisering en aan het hoofdgebouw is een fors stuk bijgebouwd.

Maar pal voor het moment van de grote omslag heeft hij (gelukkig!!) nog een moment van bezinning gevonden en zijn overzichten en berekeningen nog eens tevoorschijn gehaald. Opnieuw de rekenmachine erbij gepakt (okee, een spreadsheet ingevuld…) en gekeken of (en hoe) de investeringen bijdragen aan zijn doelstellingen: winst + tijd voor verdere investeringen. En wat blijkt? De geplande investeringen leiden niet tot meer winst! De kosten voor de uitbreiding(en) absorberen de beoogde winst. Het enige dat groeit zijn de risico’s: meer en nieuwe professionals leveren altijd meer werk op en waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. En zo stapelen er nog wat dingen op die het rendement uit het plan zuigen.

Vreemd, want z’n eerdere uitbreidingen en investeringen waren wel een succes. Maar nu kan hij geen positief scenario becijferen? ….Hmmm…. Na nog eens kijken ziet hij dat in de nieuwe plannen geen innovatie speelt: de nieuw-bedachte verandering is groot en veelomvattend, maar uitsluitend meer van hetzelfde. Dat lijkt wel op een grote verandering, maar eigenlijk is “verandering” nu net het enige dat er ontbreekt! De enige verandering die nu plaatsvindt is dat Boer Baas zich realiseert dat deze plannen hem niet dichter bij z’n doelen brengen en daarom stopt hij met het project.

Oliebollen, vuurwerk en champagne. Ieder jaar weer een mooi moment om stil te staan en je te oriënteren. Kans om bijtijds te ontdekken dat wat je van plan bent om te veranderen soms (of vaak) niet zo heel erg anders is dan je al deed. Stoppen is dan al een hele stap vooruit.

Iedereen een #Loeigoed 2016!

 

Zie ook Stilstaan, reorganiseren en Wijsheid

In the zone

De professionals hebben het goed naar hun zin. Hun werk en werkveld is heerlijk comfortabel – een ware comfortzone! Boer Baas werkt heel hard om het ook echt zo comfortabel mogelijk te maken en daar heeft hij alle reden toe. Allereerst heeft hij gezien wat er gebeurt als een (van de) professional(s) het oncomfortabel vindt/en. Dan bokken de dames om het hardst; sommigen gaan zo wild tekeer dat ze daarbij zichzelf en/of anderen beschadigen. Stress, onverwachte gebeurtenissen, vieze werkomstandigheden… Boer Baas heeft gezien wat voor nare gevolgen dat had voor het gedrag van zijn professionals en hoe de resultaten dan stagneerden.

Daar tegenover heeft hij ook hele goede ervaringen! Door juist heel veel comfort aan te bieden heeft hij de productieresultaten riant zien stijgen. Dus hij levert volop ruime plekken om te herkauwen en/of liggen, altijd verse input, ruime hoeveelheden aanvullende vitamines en mineralen, hij ruimt alle shit voor hen op, 7×24 productiefaciliteiten… Volop Het Nieuwe Werken, zoals het ooit bedoeld is geweest.

Stabiliteit is belangrijk voor het behoud van de comfortzone en dus de resultaten die de professionals behalen. Maar da’s lastig combineren met de ontwikkelingen van het bedrijf en verbeteren van de resultaten. Als ambitieus manager en ondernemer verandert Boer Baas nog wel eens wat – ziehier het dilemma. Hij wil geen risico lopen op de huidige prestaties (al reflecteert iedere beweging wel een klein beetje in de resultaten), dus bewaakt hij de comfortzone optimaal.

De werkwijze van Boer Baas is om zijn profi’s vooral binnen de comfortzone te houden, bij iedere verandering. Geen wijzigingen die stress opleveren, maar langzaam de comfortzone steeds verder uitbreiden naar het nieuwe werkgebied. Kleine beetjes, steeds dichter bij de stip op de horizon. Boer Baas is expert in het vergroten van de comfortzone voor zijn professionals, zodat zij iedere keer weer meer ruimte hebben om te groeien.

NIEUW                 NIEUW                 NIEUW

Wil je zelf schrijven over een belangrijke verandering?
Kijk dan op www.Kantelboek.nl en doe mee!!

Gemor en geroddel

De professionals zijn ontevreden en dat laten deze dames luid en duidelijk horen ook: “Boehh, BOEHH, boe!” Er wordt volop geroddeld, in steeds wisselende, kleine groepen. “Zij daar…” “en dan doet ze…” “terwijl zij van daarnaast dan…” De rest van de groep stemt in: “Boehh, BOEHH, boe!”

Her en der ontstaan opstootjes op de werkvloer – kleine botsingen tussen de professionals. Iedereen ziet het, maar niemand lijkt een manier te weten hoe dit op te lossen is en dus blijft de onrust voortduren. De volgende roddel is geboren, eentje waar in alle groepen dezelfde mening heerst: “dit kan zo niet langer!” “Waarom grijpt er niemand in?” “Boehh, BOEHH, boe!”

Het geroddel gaat verder. Sinds de automatisering zien ze de baas bijna nooit meer op de werkvloer. Maar moeten ze “dan echt alles zelf doen?” “Dacht het niet, dit is een klus voor de baas” en niet van hen. Maar “die ziet natuurlijk weer niks, hij ziet tenslotte nooit geeneens niks niet?!?” De professionals vatten het nogal persoonlijk op, alsof alleen zijzelf nog verstand hebben van het werk en werken! Op onderdelen lopen de meningen nog wel wat uiteen, maar het komt erop neer dat precies dat ene waar Boer Baas goed voor is, orde handhaven en de rust bewaken, dat-ie dat nou net (weer…) niet doet. “Boehh, BOEHH, boe!”

Tot op zeker moment… Boer Baas ingrijpt! Het is onduidelijk hoe hij nou tot de conclusie is gekomen dat hij aan zet is – was het tijdens een toevallige ronde over de werkvloer, of heeft hij via z’n managementdashboard gezien dat het niet klopt? Feit is dat hij wat aan de situatie doet. Er komen nieuwe kaders en een andere teamsamenstelling. Boer Baas selecteert een deel van de disfunctionerende ploeg en zet die apart.

Veni, vidi, vici, problemen opgelost. De rust keert terug op de werkvloer. Vraag is of het wat uitmaakt voor de professionals, hun mening blijkt nl. ongewijzigd: “Boehh, BOEHH, boe!”

Feedback stinkt

Er is ruimte voor verbetering, vinden de professionals. Dat laten ze daarom ook luidkeels horen: BOEHH! Lastig voor Boer Baas, want wat hij ook probeert om het de professionals zo goed mogelijk naar ’t zin te maken, hun reactie is steeds hetzelfde: BOEHH!. En ook als hij helemaal niks probeert om het leuk te maken of goed te doen, of zelfs precies het tegenovergestelde doet – steeds weer diezelfde reacties: BOEHH!!

Professor Willem F. Bontekaas heeft in zijn onderzoek (zie Goede Bedoelingen) daarom ook aangetoond dat het niet uitmaakt wat een baas probeert, de uitkomsten zullen altijd hetzelfde zijn – BOEHH!

Ondanks dat professionals zich voor iedere situatie hetzelfde uitdrukken, hebben ze echt wel een manier om zich duidelijk te manifesteren. Alleen vraagt het nogal wat kennis van het werk en de processen om van die manier een succes te maken. Bovendien is een stevige dosis uithoudings- en doorzettingsvermogen nodig, want hoewel het rendement fantastisch is tonen de resultaten zich meestal erg traag!

Inherent aan het werken bij Boer Baas, produceren zijn professionals een heleboel shit. Dat lijkt in eerste instantie steeds dezelfde shit, maar er is wel degelijk vershil! Soms is de shit bijvoorbeeld heel zuur en venijnig; bepaald ongeschikt om verder nog ergens voor te gebruiken. Dat kan dan alleen nog maar als hete lucht worden verkocht (zie ReteGoed Gas).

Maar liever gebruikt Boer Baas de shit van zijn professionals om hun werk beter te maken. Dat levert uiteindelijk het meeste op, veel méér dan die zure stinkbende. Hij gebruikt hun output het liefst om het werkveld te beïnvloeden. Door het hergebruik van de beste shit, wordt het werkveld steeds frisser, beter, sterker… Dat is nog wel eens een stinkend klusje, zoals wel vaker met feedback, maar hoe beter de shit, hoe minder stank.

Betere shit, beter werkveld… Dat stinkt!

Zie ook Shitcultuur

 

Hoe een koe…

Vakantietijd en voor Boer Baas ook. Even lekker weg, ruimte opzoeken. Hele gezin ingepakt en vakantie in zuidelijker landen van Europa. Niet te veel en te ver natuurlijk, want wat een boer niet kent… De media bieden redenen en mogelijkheden te over om dat onbehagen nog eens fors aan te wakkeren, en hij is voor zijn gezin en bedrijf verantwoordelijk!

Onderweg kijkt op de achterbank De Jonge Baas vol interesse mee naar de ontwikkelingen: er ontstaan bergen. Bergen waar je zwaar tegenaan kunt leunen, maar waarvandaan je aan de andere kant juist een heel mooi uitzicht hebt op de volgende berg – meestal nog hoger, maar alla. Het uitzicht is heerlijk verfrissend: zo anders en nieuw…

Alles ziet er niet alleen anders uit in dit licht, ook het licht zelf is anders. Er vallen hele andere dingen op, zelfs boerderijen zijn heel anders. De weilanden zijn wel groen, maar er staan struiken in, met allemaal kleine besjes eraan. De Jonge Baas is nieuwsgierig en vraagt waar dat toch allemaal voor dient? Geconcentreerd rijdend in onbekend terrein probeert Boer Baas een passend antwoord te geven. “Ja weet je? Wij produceren melk, maar hier produceren ze wijn”. De Jonge Baas reageert van verbazing meteen: “hè, hebben ze hier dan koeien die wijn geven???

Probeer dan je stuur nog maar eens recht te houden, op de Autoroute

Sturen en remmen

Het was te verwachten dat er een nieuwe generatie Baas komt en de eerste daden van de Jonge Baas worden zichtbaar. Zoals dat een Jonge Baas betaamt rent ook deze opvolger vrij onbesuisd rond door de productiehallen en het werkveld en ziet alles vooral als een stoere speeltuin. Hij vermaakt zich er prima: kijkt hier eens naar, vindt er wat van, kijkt daar eens naar, vindt daar dan ook wat van en geniet vooral heel erg van het spelen.

Ook de trekker is een favoriet speelobject. Prachtig om met Boer Baas mee te rijden, maar ook om hoog boven de grond en grote wielen een dag te spelen. De Jonge Baas trekt, draait en duwt volop aan knoppen en schakelaars, en bedient denkbeeldig het stuurwiel – als een échte bestuurder. Als je net begonnen bent aan de lagere school, is dit het leukste van je leven!!

Totdat hij per ongeluk écht een van de knoppen in beweging krijgt. De geparkeerde trekker komt in beweging en rolt langzaam-maar-steeds-sneller van het talud af. Natuurlijk heeft Jonge Baas het door en uit alle macht probeert hij het gevaarte bij te sturen, langs alle hindernissen die op het erf uitgestald liggen. Met z’n volle gewicht hangt hij aan het stuur en er lijkt wat te gebeuren: de trekker verandert iets van koers, maar is nog steeds onderweg naar een onbekende bestemming…

Nederland is een vlak land, ook het erf van Boer Baas. Het duurt daarom niet lang of de trekker is uitgerold en komt tot stilstand. Eigenlijk slaat bij De Jonge Baas nu pas echt de paniek toe: wat is er nou gebeurd, waarom lukte het niet om bij te sturen? Tranen van paniek en opluchting. Boer Baas komt aanrennen. Na wat vaderlijk gefoeter op zoveel domheid (prima manier om met je eigen zorgen en stress te dealen…) volgt de eerste les van Baas tot Baas: “Remmen! Als het te snel gaat en sturen lukt niet, rem dan”.

Sja…